Ściadzieda

'''Ściadzieda''' - tajemnicze słowo wypowiedziane przez [[Witold Gombrowicz|Witolda Gombrowicza]] [[27 kwietnia]] [[1965]] roku podczas konferencji dziennikarzy kwartalnika ''[[Emigrant Małopolski]]'' w [[Vence]], we [[Francja|Francji]]<ref>''Panie Gombrowicz, co to ma znaczyć?'', [w:] Emigrant Małopolski, numer V, Paryż 1965.</ref>. Słowo to było poddawane licznym badaniom ze strony językoznawców, jednak ostatecznie nie zostało wyjaśnione jego znaczenie.

Wieczorem, 27 kwietnia 1965 roku, około godziny 18-nastej, Witold Gombrowicz pojawił się na sali obrad polskich dziennikarzy emigracyjnych, którzy debatowali nad przyszłością polskiej publicystyki. Gombrowicz podszedł niespodziewanie do mikrofonu i przez 5 minut wykrzykiwał jedno słowo, które brzmiało ''ściadzieda''<ref>''Panie Gombrowicz, co to ma znaczyć?'', [w:] Emigrant Małopolski, numer V, Paryż 1965.</ref>. Dziennikarze, którzy byli obecni na sali uznali to nieoczekiwane postępowanie za objaw zaburzeń psychicznych. Po 5 minutach tego niespodziewanego wystąpienia pojawiła się policja razem z lekarzami i przerwała mowę Witolda Gombrowicza. Wśród większości dziennikarzy, to nietypowe wystąpienie wzbudziło duże zainteresowanie. Dopytywali się później Gombrowicza o co mu chodziło i co znaczy to słowo, które powtarzał. Gombrowicz pozostawił te pytania praktycznie bez odpowiedzi, powiedział jedynie iż słowo to jest niezwykle ważne dla polskiej literatury, a znaczenia należy szukać w odległej przeszłości<ref>''Panie Gombrowicz, co to ma znaczyć?'', [w:] Emigrant Małopolski, numer V, Paryż 1965.</ref>. Rok po wydarzeniu, w trakcie rozmowy z jednym z językoznawców, [[Danuta Buttlerowa|Danutą Buttler]], przyznał, że badaczom języka w najbliższym czasie na pewno nie uda się rozszyfrować sensu tego słowa i będzie to możliwe dopiero w odległym roku [[2020]]<ref>''Wywiad z Witoldem Gombrowiczem'', [w:] Emigrant Małopolski, numer IX, Paryż 1967.</ref>.  Pod koniec lat 60-dziesiątych [[XX wiek|XX wieku]] słowo to, stało się niezwykle popularne wśród polskich językoznawców z [[uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Podjęto wtedy liczne próby badań nad możliwym znaczeniem tego wyrazu. Najbardziej znaną, a zarazem ostatnią pracą poświęconą temu tematowi, była publikacja Danuty Buttler z 1969 roku pt. ''Tajemnicze słowo Gombrowicza''<ref>''Tajemnicze słowo Gombrowicza'', Danuta Buttlerowa, Warszawa 1969.</ref>. W pracy tej, badaczce nie udało się jednak dojść do żadnych konkretnych wniosków. Publikacja [[Danuta Buttlerowa|Butller]] na tyle wyczerpująco potraktowała temat, że od tamtej pory nikt już nie podjął się próby badania tego zjawiska. Ówczesnym polskim władzom zależało również, aby twórczość Gombrowicza nie wzbudzała w Polsce zainteresowania. Wystąpienie [[Witold Gombrowicz|Gombrowicza]] zostało zapomniane przez polskich językoznawców w połowie lat 70-dziesiątych XX wieku<ref>''Polska o Witoldzie Gombrowiczu'', Mieczysław Zwoliński, Warszawa 1992.</ref>.  Słowo to, pojawiło się w ''Encyklopedii Językoznawsta Ogólnego'' w 1999 roku. Tam hasło zostało zdefiniowane jako ''nietypowy zabieg językowy Witolda Gombrowicza''<ref> hasło:  ''Ściadzieda'' [w:] ''Encyklopedia Językoznawstwa Ogólnego'', pod redakcją Kazimierza Polańskiego, Ossolineum, Wrocław 1999</ref>.

Bibliografia

*''Panie Gombrowicz, co to ma znaczyć?'', [w:] Emigrant Małopolski, numer V, Paryż 1965. *''Wywiad z Witoldem Gombrowiczem'', [w:] Emigrant Małopolski, numer IX, Paryż 1967. *''Tajemnicze słowo Gombrowicza'', Danuta Buttlerowa, Warszawa 1969. *''Polska o Witoldzie Gombrowiczu'', Mieczysław Zwoliński, Warszawa 1992. *hasło:  ''Ściadzieda'' [w:] ''Encyklopedia Językoznawstwa Ogólnego'', pod redakcją Kazimierza Polańskiego, Ossolineum, Wrocław 1999