Dyktator

Dyktator (Dictator) - w republice rzymskiej był to urzędnik nadzwyczajny (extraordinarius), któremu przyznawano na okres maksymalnie sześciu miesięcy władzę absolutną, aby zapobiegł nadzwyczajnym kryzysom (np. podczas ciężkiej wojny lub wewnętrznych rewolt). Wybór dyktatora należał początkowo do komicjów centurialnych. Później powoływany był on przez konsulów na polecenie senatu i był to jedyny urząd w republice rzymskiej, na który mianowano, a nie wybierano. Dyktator powoływał dowódcę jazdy (magister equitum), który w czasie wojny dowodził jazdą, podczas gdy dyktator stał na czele piechoty. Oznaką nieograniczonej władzy dyktatora było 24 liktorów towarzyszących mu nawet w samym mieście. Do legendy przeszedł Lucjusz Kwintus Cincinnatus - rolnik, którego w 458 p.n.e. obwołano dyktatorem podczas wojny z ludem Ekwów. Po jej zakończeniu natychmiast zrezygnował z urzędu i powrócił do pracy na roli.

W I wieku p.n.e. nadużywanie tego urzędu (np. przez Juliusza Cezara) doprowadziło do końca republiki.

Współcześnie dyktatorem określa się przywódcę kraju sprawującego władzę w sposób autorytarny, nie licząc się z prawem danego państwa i łamiąc prawa człowieka (np. Saddam Husajn, Idi Amin, Józef Stalin, Adolf Hitler, Fidel Castro, Aleksander Łukaszenka).

W Polsce najbardziej znanym dyktatorem (według nowożytnej definicji) byłby Józef Piłsudski, jednak nigdy nie uzywał on tego tytułu. Natomiast dwóch innych sławnych Polaków tytułowo się dyktatorami (powstania), hołdując rzymskiej tradycji tego słowa: Tadeusz Kościuszko i Romuald Traugutt.

(za Wikipedią)

Mikronacje

Dyktator wstępuje w Wielkim Księstwie Elberhart, gdzie jest drugą władzą obok Wielkiego Księcia.