Nowa Micropedia jest jeszcze w fazie beta. W razie problemów, napisz maila na pomoc@wiki.mikronacje.info albo zgłoś go na kanale na Mikronacyjnym Discordzie!
Kluż
Herb | |
Państwo | Republika Ludowa Siedmiogrodu |
Komitat | Siedmiogrodzki |
Powierzchnia | 88,2 km² |
Wysokość | 410 m n.p.m. |
Kluż - miasto o charakterze przemysłowym leżące w północno-zachodnim komitacie siedmiogrodzkim (Siedmiogród). Obecnie Kluż liczy około 613,6 tys. mieszkańców. Do głównych gałęzi przemysłu miasta należy przemysł metalowy, chemiczny i spożywczy.
Z racji swojej długiej historii w Klużu znajduje się wiele cennych zabytków, takich jak:
- pałac węgierski – barokowy, z XVIII w., obecnie pełniący rolę muzeum sztuki
- kościół rzymskokatolicki św. Michała – największy kościół w kraju, datowany na XIV-XV w., zbudowany w stylu gotyckim (jednak większość najcenniejszych eksponatów z tego kościoła została zniszczona w okresie reformacji).
W mieście znajduje się stacja kolejowa Kluż (sied. Клuž).
Historia
Stolica Siedmiogrodu jest zamieszkana od czasów prehistorycznych. Gdy Imperium Rzymskie podbiło Dację na początku II wieku, cesarz Trajan założył obóz legionu o nazwie Napoca. Cesarz Hadrian podniósł Napokę do statusu municipium, nadając mu nazwę Municipium Aelium Hadrianum Napoca. Prawdopodobnie podczas panowania Marka Aureliusza miasto osiągnęło status kolonii. Napoka została stolicą prowincji Porolissensis i siedzibą prokuratora, jakkolwiek podczas wędrówek ludów została zdobyta i zniszczona.
Król węgierski Stefan V zachęcił Niemców do osiedlania się w pobliżu miasta Napoka w 1272 roku. Ich osiedle otrzymało niemiecką nazwę Klausenburg, od starego słowa Klause oznaczającego przejście przez góry. Sugeruje się że rumuńska nazwa Cluj może pochodzić również od Klause lub od łacińskiej nazwy Castrum clus, pod którą miasto po raz pierwszy pojawia się w dokumentach pisanych ok. 1170 roku (clusum (łac.) = "zamknięty", odnosi się to do otaczających miasto wzgórz). Natomiast Węgrzy nazywali to Kolozsvár.
W roku 1270 Kluż otrzymał prawa miejskie od króla Stefana V i zaczęło się szybko rozwijać: kościół św. Michała zbudowano za króla Zygmunta. W roku 1405 Kluż został wolnym miastem. Do tego czasu liczby niemieckich i węgierskich mieszkańców były równe i król Maciej Korwin (urodzony w Klużu w 1440) rozkazał, by sędzią miejskim był na zmianę Niemiec i Węgier. W roku 1541 Kluż wszedł w skład Księstwa Siedmiogrodu. Chociaż Alba Iulia była polityczną stolicą książąt Siedmiogrodu, Kluż stał się głównym centrum kulturalnym i religijnym. Stefan Batory ufundował tu Kolegium Jezuickie w 1581 r. Między 1545 a 1570 rokiem duża liczba Niemców opuściła miasto z powodu wprowadzenia doktryny unitarianizmu. Dalsze wojny Węgier z Turcją ponownie zmniejszyły liczbę niemieckiej ludności. Ich miejsce zajęli w dużym stopniu Węgrzy i miasto stało się centrum węgierskiej arystokracji i inteligencji.
Pierwsza węgierska gazeta pojawiła się w Klużu w 1791 roku, a pierwszy teatr w rok później. W 1798 miasto nawiedził niszczycielski pożar. W latach 1790-1848 oraz 1861-1867 Kluż był stolicą Wielkiego Księstwa Siedmiogrodu i siedzibą siedmiogrodzkich władców. Poczynając od 1830 r. stało się centrum węgierskiego ruchu narodowego w Księstwie. Podczas Wiosny Ludów 1848 roku miasto zostało zajęte przez węgierskie wojska dowodzone przez polskiego generała Józefa Bema.
Po zawarciu Ausgleichu (porozumienia), w wyniku którego powstała monarchia austro-węgierska w 1867 r., Kluż i Siedmiogród stały się częścią Królestwa Węgier. Podczas tego okresu Kluż był drugim co do wielkości miastem Węgier po Budapeszcie i stolicą hrabstwa Kolozs.
Zabytki
- Plac Unirii z kościołem katolickim i pomnikiem króla Macieja Korwina
- Ulica Rewolucyjna z Uniwersytetem Siedmiogrodzkim im. Fidela Castro i kościołem reformowanym
- Plac Michała Walecznego z pomnikiem Michała Walecznego
- Ogród Botaniczny
- Cytadela z rozległym widokiem na miasto
- Park Centralny
- Wiele muzeów: Muzeum Etnograficzne Siedmiogrodu, Muzeum Historyczne, Muzeum Sztuki, Muzeum Zoologii i Muzeum Farmacji
- Cmentarz "Házsongárd" (XVI wiek)
- Synagoga neologiczna