Nowa Micropedia jest jeszcze w fazie beta. W razie problemów, napisz maila na pomoc@wiki.mikronacje.info albo zgłoś go na kanale na Mikronacyjnym Discordzie!
Konstytucja Niderlandów
Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój polityczny
Monarcha
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Władza ustawodawcza
Siły zbrojne
|
Konstytucja Niderlandów - konstytucja obowiązująca na terytorium Królestwa Zjednoczonych Niderlandów i będąca podstawą niderlandzkiego prawa. Jest konstytucja materialną, gdyż nie jest jednolitym aktem prawnym, a oprócz konstytucji podstawowej w jej skład wchodzą oddzielne dokumenty:
- Statut Wielkiego Księstwa Luksemburga
- Statut Księstwa Holandii
- Statut Księstwa Flamandii
- Statut Księstwa Walonii
Obecnie obowiązująca konstytucja została ogłoszona 3 maja 2014 r., zaś weszła w życie 6 maja 2014 r., zastępując wcześniejszą z dnia 26 czerwca 2013 r.
KONSTYTUCJA
KRÓLESTWA ZJEDNOCZONYCH NIDERLANDÓW
z dnia 3 maja 2014 r.
My, narody Niderlandów, pragnąc udoskonalić Unię, ustanowić sprawiedliwość, zabezpieczyć spokój w Królestwie, zapewnić wspólną obronę, podnieść ogólny dobrobyt oraz utrzymać dla nas samych i naszego potomstwa dobrodziejstwa wolności i suwerenności, pomni trosk i wysiłków naszych ojców, którzy walczyli o ideały parlamentaryzmu i samostanowienia, wprowadzamy i ustanawiamy dla Królestwa Zjednoczonych Niderlandów niniejszą konstytucję.
Rozdział I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Art. 1. [O Królestwie Zjednoczonych Niderlandów]
- Królestwo Zjednoczonych Niderlandów jest niezależną mikronacją działającą w przestrzeni polskiego mikroświata.
- Królestwo Zjednoczonych Niderlandów jest dobrem wspólnym wszystkich jego obywateli.
- Królestwo Zjednoczonych Niderlandów strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, a w szczególności nienaruszalności i integralności swoich systemów informatycznych i baz danych. Zapewnia również wolności i prawa człowieka i obywatela, oraz bezpieczeństwo swoim obywatelom.
- Królestwo Zjednoczonych Niderlandów jest państwem federacyjnym, złożonym z autonomicznych państw: Księstwa Holandii, Księstwa Flamandii, Księstwa Walonii i Wielkiego Księstwa Luksemburga, złączonych ze sobą w unii realnej.
- Każde z państw Królestwa Zjednoczonych Niderlandów ma prawo do zachowania odrębności kulturowej oraz stanowienia własnego prawa zgodnie z niniejszą ustawą zasadniczą, na zasadach opisanych w przepisach.
- Zasady ustrojowe dla każdego z państw unii określają Statuty nadane przez króla, za zgodą Stanów Generalnych.
Art. 2. [Władza zwierzchnia]
- Władza zwierzchnia w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów należy do Króla i Narodu.
- Naród sprawuje władzę poprzez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.
- Król sprawuje władzę bezpośrednio na podstawie i w granicach prawa lub za pośrednictwem rządu i instytucji regencji.
Art. 3. [Podstawy ustrojowe państwa]
- Ustrój Królestwa Zjednoczonych Niderlandów opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
- Władzę ustawodawczą sprawują Stany Generalne, władzę wykonawczą Król i Rząd, a władzę sądowniczą Sąd Królewski.
- Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
- Ilekroć prawo nie definiuje, kto jest wykonawcą przepisów w nim zawartych, obowiązki te nakłada się na Rząd, a w przypadku jego braku, na Króla.
- Zabrania się równoległego sprawowania funkcji publicznych łączących uprawnienia władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej, za wyjątkiem równoległego sprawowania funkcji reprezentanta Stanów Generalnych i członka Rządu.
Art. 4. [Porządek prawny]
- Hierarchia aktów prawa:
1) Konstytucja Królestwa Zjednoczonych Niderlandów.
2) Statuty państw unii.
3) Ustawy Stanów Generalnych.
4) Ratyfikowane Traktaty Międzynarodowe.
5) Uchwały Stanów Generalnych.
6) Dekrety Królewskie.
7) Rozporządzenia Prezydenta Ministrów i Ministrów.
8) Ustawy Stanów Regionalnych.
9) Akty prawa miejscowego. - Wszystkie akty prawa publikowane są w Dzienniku Praw.
- Królestwo Zjednoczonych Niderlandów przestrzega wiążącego go prawa międzynarodowego.
Art. 5. [Symbole państwowe]
- Symbole państwowe podlegają szczególnej ochronie prawnej przed znieważeniem i profanacją.
- Symbolami Królestwa Zjednoczonych Niderlandów są:
1) flaga państwowa dzielona w poziomie na trzy części w kolorach od góry czerwonym, białym i niebieskim.
2) Herb królewski przedstawiający lwa złotego, zwróconego w prawo dzierżącego miecz i strzały w polu niebieskim ze złotym podbiciem.
3) Hymn państwowy - pieśń Albertus van Nassouwe. - Szczegółowy opis symboli państwowych określa ustawa.
- Językiem urzędowym jest język polski i niderlandzki.
- Stolicą Królestwa Zjednoczonych Niderlandów jest Amsterdam.
- Siedzibą Króla jest Królewskie Miasto Haga.
Rozdział II
OBYWATELE, ICH PRAWA, WOLNOŚCI I OBOWIĄZKI
Art. 6. [Obywatelstwo]
- Obywatelstwo Królestwa Zjednoczonych Niderlandów nadawane jest przez Króla na drodze dekretu.
- Warunki i kryteria niezbędne do uzyskania obywatelstwa określa ustawa.
- Utrata obywatelstwa następuje na skutek:
1) Publicznego zrzeczenia się obywatelstwa.
2) Prawomocnego wyroku Sądu Królewskiego.
3) Nielogowania się do systemów informatycznych królestwa przez okres co najmniej 30 dni. - Obywatelstwo Królestwa Zjednoczonych Niderlandów uprawnia do:
1) Uczestniczenia w życiu politycznym kraju, przez sprawowanie funkcji publicznych we władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
2) Służby w Siłach Zbrojnych Królestwa Zjednoczonych Niderlandów.
3) Udziału w wyborach i referendach.
Art. 7. [Gwarancja praw i wolności]
- Ochronie prawnej podlegają obywatelskie prawa i wolności. Żadna władza nie może naruszyć, ograniczyć, ani odebrać tych praw nikomu.
- Pozbawienie lub ograniczenie praw i wolności obywatelskich może nastąpić tylko i wyłącznie na skutek prawomocnego wyroku Sądu Królewskiego.
Art. 8. [Prawa i wolności obywatelskie]
Królestwo Zjednoczonych Niderlandów zapewnia swoim obywatelom:
- Wolność słowa i wyrażania swoich poglądów.
- Wolność zrzeszania się, w tym wolność manifestacji, zakładania partii politycznych i organizacji społecznych.
- Wolność prasy.
- Wolność wyznania.
- Wolność osobistą.
- Równość wszystkich, za wyjątkiem Króla, wobec prawa.
- Prawo do sprawiedliwego osądzenia, obrony i apelacji.
- Prawo tajemnicy korespondencji.
- Prawo dostępu do rzetelnej informacji publicznej.
- Prawo niezależnego gospodarowania swoim mieniem.
- Prawo nietykalności i nienaruszalności mienia.
- Prawo równego dostępu do informacji publicznej.
- Prawo do rozwijania się i samodoskonalenia przy wsparciu państwa.
Art. 9. [Obowiązki obywatelskie]
- Podstawowym obowiązkiem każdego obywatela jest wierna służba narodowi i ojczyźnie, oraz przestrzeganie obowiązującego prawa.
- Kardynalnym obowiązkiem każdego obywatela jest udział w wyborach i referendach. W związku z niewywiązywaniem się z obowiązku ze zdania poprzedzającego Król może odebrać obywatelstwo osobie, która nie umotywuje swojej absencji, na drodze obowiązujących przepisów.
- Za oddanie dla Ojczyzny i wierną służbę koronie król nadaje nobilitacje szlacheckie i arystokratyczne.
- Listę tytułów i procedurę ich otrzymywania określa ustawa.
Rozdział III
STANY GENERALNE
Art. 10. [O Stanach Generalnych]
- Stany Generalne to organ władzy ustawodawczej, wyłaniany w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych, przez wszystkich obywateli, a który zawsze ma skład ilościowy nieparzysty, nie mniejszy niż 3 i nie większy niż 7.
- Procedurę wyborczą i kryteria ustalania liczby reprezentantów określa ustawa.
- Stany Generalne obradują na sesjach, którym przewodzi Przewodniczący Stanów Generalnych, za wyjątkiem pierwszej sesji danej kadencji, której przewodzi Król.
- Stany Generalne uchwalają ustawy i uchwały w równym i jawnym głosowaniu, trwającym nie krócej niż 24 godziny i nie dłużej niż 72 godziny.
- Stany Generalne pełnią funkcję kontrolną Rządu.
- Zasady procedowania Stanów Generalnych określa Regulamin Obrad Stanów Generalnych.
- Stany generalne ratyfikują traktaty i umowy międzynarodowe zwykłą większością głosów.
Art. 11. [Kadencja Stanów Generalnych]
- Kadencja Stanów Generalnych rozpoczyna się z chwilą otwarcia pierwszej sesji Stanów Generalnych, a kończy się po 90 dniach od zaprzysiężenia reprezentantów.
- Kadencja Stanów Generalnych może zostać skrócona po przez Uchwałę Stanów Generalnych o skróceniu kadencji Stanów Generalnych, przyjętą w obecności pełnej liczby reprezentantów większością co najmniej ⅔ głosów.
- Stany Generalne mogą zostać rozwiązane przez Króla na wniosek Rządu po przeprowadzeniu referendum w tej sprawie.
- Stany Generalne mogą zostać rozwiązane przez Króla w czasie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, bez konsultacji społecznych.
Art. 12. [Przewodniczący Stanów Generalnych]
- Przewodniczący Stanów Generalnych wybierany jest przez reprezentantów na pierwszej sesji Stanów Generalnych, spośród zgłoszonych kandydatów w głosowanie jawnym, bezpośrednim i równym.
- Przewodniczącym Stanów Generalnych zostaje ten kandydat, który otrzyma największą ilość głosów.
- Powołanie Przewodniczącego Stanów Generalnych następuje na drodze uchwały Stanów Generalnych.
- Przewodniczący Stanów Generalnych może zostać odwołany przez Stany Generalne uchwałą Stanów Generalnych, gdy pozostaje nieaktywny dłużej niż 10 dni, bez podania przyczyny i przeprowadzenia procedury wybrania Wiceprzewodniczącego Stanów Generalnych, zastępującego go na czas absencji. Odwołanie Przewodniczącego Stanów Generalnych następuje na drodze uchwały Stanów Generalnych.
Art. 13. [Inicjatywa ustawodawcza]
Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Królowi, Rządowi, Reprezentantom i grupie co najmniej 3 obywateli.
Art. 14. [Legislacja]
- Każdy projekt prawa składa się na ręce Przewodniczącego Stanów Generalnych, który ma obowiązek przedłożyć Stanom Generalnym ów projekt pod obrady.
- Stany Generalne podejmują co najmniej 24 godzinną debatę nad projektem. Czas trwania debaty może zostać wydłużony przez Przewodniczącego Stanów Generalnych na wniosek reprezentanta.
- Po zakończeniu debaty reprezentanci składają poprawki do projektu. Przeprowadza się indywidualne głosowanie dotyczące każdej poprawki.
- Po zakończeniu głosowania poprawek, Przewodniczący rozpoczyna głosowanie właściwe nad całością projektu zgodnie z przepisami prawa.
- W przypadku przyjęcia projektu aktu prawnego przez Stany Generalne Przewodniczący Stanów Generalnych przekazuje ów projekt do podpisania Królowi.
- Król podpisuje akt prawny w terminie 7 dni od jego otrzymania, vetuje go lub kieruje go do Sądu Królewskiego, celem określenia zgodności z Konstytucją.
- W przypadku orzeczenia zgodności Król bezzwłocznie podpisuje i publikuje przyjęty projekt.
- W przypadku orzeczenia niezgodności Król odsyła projekt do poprawy.
- W przypadku odrzucenia przez Naród veta królewskiego, król podpisuje akt prawny w terminie 3 dni od daty odrzucenia veta.
Art. 15. [Referendum]
- Referendum ogłasza Król na wniosek własny, Rządu, Stanów Generalnych, lub grupy co najmniej 5 obywateli.
- Pytanie referendalne organizowane jest tak, że uczestnicy mogą odpowiedzieć jedynie „tak”, „nie” lub oddać „Głos pusty”.
- Głosowanie referendalne trwa nie krócej niż 24 godziny i nie dłużej niż 72 godziny.
- Wynik referendum jest wiążący jeśli wzięła w nim udział co najmniej ½ uprawnionych.
- Do udziału w referendum uprawnieni są wszyscy obywatele.
Rozdział IV
RZĄD
Art. 16. [O Rządzie]
- Rząd Królestwa Zjednoczonych Niderlandów to organ władzy wykonawczej powoływany przez Stany Generalne na drodze uchwały, który prowadzi politykę wewnętrzną i zewnętrzną państwa, zajmuje się zadaniami niezastrzeżonymi dla innych organów państwowych oraz sprawuje nadzór nad instytucjami publicznymi.
- Rząd składa się z Prezydenta Ministrów i Ministrów.
- Prezydent Ministrów powoływany jest z grona obywateli.
- Ministrowie powoływani są z grona obywateli.
- Rząd w danej kadencji Stanów Generalnych musi zostać powołany nie później niż na 7 dni od zakończenia pierwszej sesji danej kadencji. W przypadku niepowołania rządu w tym terminie królowi nadaje się prawo do ustanowienia urzędnika sprawującego obowiązki rządu. Stany Generalne w terminie 7 dni od ustanowienia zastępstwa dla rządu zobowiązane są wyrazić mu wotum zaufania uchwałą przyjętą zwykłą większością głosów. W przypadku braku wotum zaufania i braku powołania rządu królowi przysługuje prawo rozwiązania Stanów Generalnych.
- Ilość i uprawnienia gabinetów określają Stany Generalne w uchwale powołującej Rząd.
- Zmiany składu Rządu na wniosek Prezydenta Ministrów dokonują Stany Generalne.
- Kadencja Rządu sprzężona jest z kadencją Stanów Generalnych.
- Rząd realizuje swoje zadania za pomocą rozporządzeń.
Art. 17. [Procedury powołania, odwołania i zastępstwa]
- Rząd powoływany jest zwykłą większością głosów poprzez uchwałę Stanów Generalnych.
- Stany Generalne mają prawo do rozwiązania rządu większością ⅔ głosów.
- W czasie braku Rządu, jego kompetencje spełnia Król osobiście lub poprzez wyznaczonych urzędników.
Rozdział V
Sąd Królewski
Art. 18. [O Sądzie Królewskim]
- Władzę sądowniczą w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów sprawuje dwuinstancyjny Sąd Królewski.
- Funkcję oskarżyciela publicznego w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów sprawuje Komisarz Królewski.
- Do zadań Sądu Królewskiego należy:
1) Wydawanie wyroków na osobach popełniających czyn zabroniony przez przepisy,
2) Orzekanie o dziedziczeniu,
3) Stwierdzanie adopcji i zgonów,
4) Orzekanie o zgodności aktów niższej rangi z aktami wyższej rangi oraz z Konstytucją, na wniosek Króla, Rządu, lub grupy co najmniej 3 obywateli.
5) Ustalanie powszechnie obowiązującej wykładni prawa przez wszystkich sędziów Sądu Królewskiego jednomyślną decyzją na wniosek Króla lub Prezydenta Ministrów. - Szczegóły funkcjonowania Sądu Królewskiego określa ustawa.
Art. 19. [Podstawy działania sądu]
- W skład sądów wchodzą sędziowie wybierani przez króla na 100 dniową kadencję.
- Utrata funkcji sędziego następuje na skutek:
1) Rezygnacji,
2) Końca kadencji, - Sądy wydają wyroki w imieniu Królestwa Zjednoczonych Niderlandów na podstawie obowiązującego prawa.
- O przydzieleniu sędziów do sprawy decyduje król.
- Przebieg postępowania sądowego określa ustawa.
- Wykaz przestępstw oraz kar określa Kodeks Karny w randze ustawy.
Art. 20. [Zasady podstawowe przewodu sądowego]
- Odpowiedzialności prawnej podlega ten kto dopuścił się czynu zabronionego prawem w chwili jego popełnienia, świadomie, lub też nieświadomie, lecz w stopniu wystarczającym by uznać jego odpowiednio wymierną szkodliwość społeczną.
- Prawo do obrony ma ten, kto został postawiony w stan oskarżenia.
- Niewinnym jest ten, komu nie udowodniono winy prawomocnym wyrokiem Sądu Królewskiego.
Rozdział VI
KRÓL
Art. 21. [O Królu]
- Król jest najwyższym przedstawicielem Narodu i strażnikiem Konstytucji Królestwa Zjednoczonych Niderlandów.
- Król dba o zachowanie trwałości państwa i ciągłości władzy.
- Król wypełnia obowiązki nałożone na niego przez Konstytucję i przepisy prawa za pomocą dekretów.
- Król ma prawo veta wobec wydawanych aktów prawa.
- Naród może oddalić veto królewskie w referendum większością ⅔ głosów. W przypadku Art. 21. nie ma zastosowania Art. 15., Ust. 4.
- Król ma prawo stosowania łaski i amnestii wobec skazanych.
Art. 22. [Król, a prawo]
- Król nie może zostać postawiony w stan oskarżenia.
- Król nie może zostać odwołany. Zapis ten nie koliduje z Art. 23. i Art. 25. Konstytucji.
- Król odpowiada jedynie przed Narodem.
Art. 23. [Sukcesja tronu]
- Opróżnienie tronu następuje wskutek:
1) Śmierci monarchy,
2) Abdykacji monarchy,
3) Stwierdzenia przez Stany Generalne nieaktywności monarchy dłuższej niż dwa miesiące, bez powołania Regenta. - W przypadku opróżnienia tronu, władzę królewską obejmuje:
1) Najstarszy męski lub żeński potomek króla.
2) Najstarszy brat lub siostra króla.
3) Najstarszy męski lub żeński potomek rodzeństwa króla.
4) Najstarsi kuzyni króla lub ich dzieci. - W przypadku braku dziedzica tronu, nowy król wybierany jest spośród obywateli na drodze plebiscytu, w którym udział może wziąć każdy obywatel. Plebiscyt przeprowadza Regent, wobec którego zastosowanie mają obowiązujące przepisy za wyjątkiem przepisów powoławczych. W przypadku elekcji Regentem z urzędu zostaje w kolejności następowania: włodarz Holandii, włodarz Walonii, włodarz Flamandii, włodarz Luksemburga, Przewodniczący Stanów Generalnych, najstarszy reprezentant Stanów Generalnych.
- W przypadku opróżnienia tronu sukcesor obejmuje władzę królewską natychmiast po opróżnieniu tronu.
Art. 24. [O Regencji]
- W przypadku planowanej dłuższej nieobecności monarchy powołuje się Regenta Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, na drodze dekretu królewskiego.
- Kompetencje, uprawnienia i zadania regenta ustala dekret.
- Regencję wprowadza i zdejmuje dekret królewski.
- W czasie regencji wprowadzenie okresów szczególnych uchwalają Stany Generalne większością ⅘ głosów.
- Regentowi nie przysługuje prawo rozwiązania Stanów Generalnych, wprowadzania okresów szczególnych, prawo veta królewskiego oraz ratyfikowanie lub desygnowanie traktatów i umów międzynarodowych.
- W przypadku niezapowiedzianej nieaktywności króla powyżej jednego miesiąca, Stany Generalne mogą powołać Regenta na mocy uchwały. Powołany tak regent nie blokuje zapisu Art. 25. Konstytucji.
- Stany Generalne mogą powołać na Regenta tylko osobę będąca obywatelem królestwa i posiadającą tytuł szlachecki.
Art. 25. [Nieaktywność Króla]
W przypadku braku obecności króla przez co najmniej dwa miesiące od dnia ostatniej aktywności, Naród może stwierdzić opróżnienie tronu w referendum większością ⅔ głosów. W przypadku Art. 25. nie ma zastosowania Art. 15., Ust. 1. i 4. Referendum rozpisuje Regent lub, jeśli nie jest powołany, Przewodniczący Stanów Generalnych.
Rozdział VII
SIŁY ZBROJNE
Art. 26. [O Siłach Zbrojnych]
- Siły Zbrojne Królestwa Zjednoczonych Niderlandów służą zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa, a także realizacji interesów państwowych w czasie wojny oraz walce z terroryzmem w kraju i zagranicą.
- Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych jest król.
- Działaniem Sił Zbrojnych zarządza Sztab Generalny złożony z generałów.
- Na czele Sztabu Generalnego stoi Marszałek wybierany przez króla.
- Tryb i zasady pracy Sił Zbrojnych określa ustawa.
Rozdział VIII
OKRESY SZCZEGÓLNE
Art. 27. [Żałoba narodowa]
- Żałoba narodowa jest okresem głębokiego smutku i symbolem solidaryzmu w cierpieniu.
- Żałobę narodową ogłasza król, określając czas jej trwania.
- W przypadku śmierci króla, żałoba narodowa następuje automatycznie i trwa do momentu pogrzebu zmarłego.
Art. 28. [Stan wojenny]
- Stan wojenny jest okresem szczególnego zagrożenia wojną.
- Stan wojenny jest ogłaszany i odwoływany przez króla.
- W okresie trwania stanu wojennego uprawnienia organów władzy przechodzą całkowicie na króla i rząd.
Art. 29. [Stan nadzwyczajny]
- Stan nadzwyczajny jest okresem zagrożenia dla trwałości państwa, spowodowanym zanikiem aktywności.
- Stan nadzwyczajny ogłasza król na czas spadku lub braku aktywności.
- W okresie trwania stanu nadzwyczajnego król przejmuje uprawnienia organów władzy.
Art. 30. [Przepisy ogólne]
- W okresach, gdy król przejmuje uprawnienia organów władzy, ma On prawo do wydawania dekretów z mocą ustawy.
- Po zakończeniu okresu szczególnego, wydane przez króla dekrety z mocą ustawy są poddawane pod głosowanie Stanów Generalnych i w przypadku ich przyjęcia, stają się ustawą, a w przypadku ich nieprzyjęcia, przestają obowiązywać.
Rozdział IX
ZMIANA KONSTYTUCJI I PRZEPISY KOŃCOWE
Art. 31. [Zmiana konstytucji]
- Zmiany konstytucji dokonuje się przez ustawę Stanów Generalnych popartą przez ⅔ obywateli wyrażających swoją wolę w referendum.
- Zmiany konstytucji nie można dokonać w czasie trwania okresów szczególnych.
- Zmiany Rozdziału VI Konstytucji wymagają dodatkowo zgody Króla.
Art. 32. [Przepisy końcowe]
Niniejsza konstytucja wchodzi w życie po upływie 3 dni od ogłoszenia.
(-) Albert I z Bożej łaski król Niderlandów,
Wielki Książę Luksemburga,
Książę Holandii, Flamandii i Walonii, etc.
Den Haag, 3 Mei anno Domini 2014